W potocznych definicjach pamięć charakteryzowana jest, jako zdolność, możliwość, predyspozycja do przyswajania i utrwalania informacji, a w następstwie przypominanie sobie ich, oraz związanych z nimi doznań, emocji, wrażeń. Za sprawą procesów myślowych, informacje te układane są w logiczną całość, spójne historie. To ogromnie ważne, gdyż zdrowa pamięć sprawia, że jesteśmy tym, kim się czujemy. To, jakimi siebie pamiętamy w całokształcie z naszych wspomnień, definiuje nasze zdanie o nas samych. Jeśli pamiętamy, że rok w rok wygrywaliśmy olimpiady matematyczne w szkole, uważamy siebie za uzdolnionego w naukach ścisłych itd.
Wszystko wokół nas stale się zmienia. Zmiany te jesteśmy w stanie zauważyć właśnie dzięki pamięci (opalenizna jest pamięcią opalania się). To co zostało w pamięci po zmianie, jest pamięcią tej zmiany.
Z psychologicznego punktu widzenia, pamięć jest własnością układu nerwowego, w który wyposażona jest każda jednostka i który odgrywa kluczową rolę w pełnieniu funkcji społecznych. Umożliwia kształtowanie jednostki, oraz zdobycie przez nią życiowych doświadczeń.
Pamięć w istocie jest punktem zaczepiania, utrzymującym nas w harmonii pomiędzy otaczającą rzeczywistością, a światem, jaki znamy. Dzięki pamięci naturalnie przyjmujemy takie fakty, że samochody jadą szybko i musimy na nie uważać, a cytryna ma kwaśny smak.
Czy możemy sobie wyobrazić, co by stało się z naszą populacją, gdybyśmy nagle wszyscy stracili pamięć o właściwościach i zasadach funkcjonowania naszego świata? Bylibyśmy, niczym przestraszone dzieci błądzące po omacku, naciskając wszystko i sprawdzając, jak działa. Brakowałoby nam tylko rodzica, który czuwałby aby nie stała nam się krzywda. Ta sytuacja doskonale obrazuje, jak ważna i istotna jest pamięć dla zdrowego działania każdego człowieka i jak wielka jest rola podmiotów, które pomagają pamięć ćwiczyć i udoskonalać.