Narkotyk to związek chemiczny lub mieszaninę tych związków, niestosowaną w celach zdrowotnych, która przy podaniu zmienia funkcje biologiczne, lub strukturę biologiczną. Istnieje bardzo wiele podziałów narkotyków. Zmieniają się one głównie ze względu na pojawianie się coraz to nowych specyfików na narkotykowym „rynku”. Także ze względu na zmieniające się składy chemiczne narkotyków, występujących pod tę samą nazwą.
Uzależnienie w odniesieniu do narkotyków, to całkowite zaangażowanie się w zażywanie narkotyku, zdobywaniu jego wystarczających ilości i silna skłonność do wznowienia zażywania po przerwie w używaniu.

Rozwój uzależnienia
Eksperymentowanie – rzadkie przyjmowanie substancji tanich, dostępnych, w niewielkich ilościach.
Kształtują się pewne rytuały!
„Problemowe używanie” – nawracające, coraz częstsze przyjmowanie substancji, powodującej negatywne konsekwencje w różnych obszarach życia.
Powstaje podejrzenie, że osoba celowo ukrywa fakt zażywania!
Jak rozpoznać, że ktoś sięga po narkotyki?
Kontakt z narkotykiem objawia się przede wszystkim na poziomie zmiany zachowania danej osoby.
Narkotyki psychostymulujące (amfetamina, kokaina, crack), osoba będzie pobudzona motorycznie, nienaturalnie pewna siebie, czasem nerwowa lub agresywna. Gdy ustaje działanie narkotyku – stan ten może zmienić się w ospałość, uczucie zmęczenia, przygnębienie i apatię. Środki te zaburzają dobowy rytm snu.
◦Środki halucynogenne (LSD, grzyby halucynogenne) będą powodować silne zaburzenia zachowania takie jak nieracjonalne i dziwaczne wypowiedzi.
◦Środki wziewne (kleje i rozpuszczalniki) będzie dziwaczne, a przeżywane halucynacje zdecydują o skrajnie nieracjonalnych wypowiedziach, nie mających nic wspólnego z realną sytuacją.
◦Grupa opiatów (heroina, morfina) zachowanie osoby charakteryzować będzie się nadmiernym uspokojeniem, sennością (opadające powieki), przerwami w dłuższych wypowiedziach. Przy objawach abstynencyjnych – osoba będzie niespokojna i nerwowa.
◦Środki uspokajające (benzodiazepiny) czy nasennych (barbiturany). Po krótkim okresie euforycznego pobudzenia zachowanie osoby wyraźnie „przygaśnie” i nastąpi okres nienaturalnego uspokojenia lub w wyniku niemożności powstrzymania się od snu – osoba zapadnie w sen.
◦Konopie (marihuana, haszysz) osoba może być nieco pobudzona, często nad wyraz gadatliwa i wesołkowata. Wypowiedzi mogą być chaotyczne i coraz bardziej oderwane od kontekstu rozmowy.
Działanie większości narkotyków można również identyfikować na podstawie wyglądu oczu oraz reakcji źrenic na światło. Po otwarciu oczu w jasno oświetlonym pomieszczeniu źrenice błyskawicznie zwężają się, a następnie powoli, przyzwyczajając się do natężenia światła, powiększają się. Większość substancji psychoaktywnych zaburza ten proces. Środki pobudzające i halucynogenne powodują zazwyczaj powiększenie źrenic. Działanie heroiny powoduje, że oczy są szkliste, a źrenice ekstremalnie zwężone. Po wypaleniu marihuany bądź haszyszu białka oczu mogą być przekrwione.