Wszyscy z nas słyszeli o badaniach oceniających talent i predyspozycje do osiągania wysokich rezultatów przez jednostkę. Niektórzy z nas nawet brali udział w badaniach mierzących wynik IQ, czyli inteligencji. Istnieją szkoły, które przyjmują uczniów na podstawie wyników tychże badan. Jak podają najnowsze badania, wyniki tych testów mogą być mocno naciągane i nieobiektywne, a zamiast selekcjonować utalentowanych uczniów, podwyższają wyniki tym dobrze przygotowanym.
Rodzice bardzo chcą dać dzieciom dobry start i zapewnić im świetlaną przyszłość. W tym celu niejednokrotnie posyłają je na kursy mające podwyższyć ich stopień inteligencji. Później takie dzieci zdają testy IQ i na podstawie otrzymanych certyfikatów mają otrzymać lepszą pracę i łatwiej dostać się na wymarzone uczelnie. Jednak czy faktycznie możemy na podstawie takich certyfikatów oczekiwać naprawdę utalentowanego studenta czy pracownika? Badacze są w tym temacie co najmniej sceptyczni i zastanawiają się: co sprawia, że możemy o kimś powiedzieć, że jest utalentowany? Czy nie jest to wysoki stopień kreatywności, zdolności analityczne i innowacyjne myślenie? A jaki typ pamięci odpowiedzialny jest za te zdolności? To oczywiście pamięć robocza. Przeprowadzono eksperymenty na uczniach, aby zilustrować powiązanie między ilorazem inteligencji, jakością pamięci roboczej, a uzyskiwanymi wynikami w szkole. Jak pokazał eksperyment nie ma bezpośredniego związku między wysokim wynikiem IQ u ucznia, a jego poziomem pamięci roboczej! Co więcej, uczniowie o wysokim IQ nie zawsze osiągali w szkole dobre stopnie, a sami równie średnio oceniani byli w kategoriach kreatywnych. Natomiast uczniowie z wysokim poziomem pamięci roboczej w szkole osiągali wyniki średnie i wyższe, nauczyciele wyróżniali ich pod kątem szerokiej wyobraźni, dobrej pamięci, rozwiniętym podejściem do poważnych zagadnień, wysokich zdolności analitycznych.
Małgorzata Litwin